Zeg ik Bayeux, dan zeg jij…. tapijt! Niet? Lees dan vooral dit blog even. Want het Normandische Bayeux staat – naast zijn prachtige kathedraal en middeleeuwse centrum – vooral bekend om zijn beroemde tapijt; La Tapisserie de Bayeux. Ja echt! En ik ging erheen om te kijken of het ook leuk is om dat tapijt van Bayeux met kinderen te bezoeken.
Het tapijt van Bayeux
Als je bij een tapijt aan een vloerkleed denkt, dan heb je het in dit geval mis. Het tapijt van Bayeux is namelijk een wandtapijt. En niet zomaar één… Het is een 70 meter lang en 50 centimeter hoog borduurwerk dat (de aanloop naar) de Slag bij Hastings in 1066 uitbeeldt. Het tapijt is omgeven door mysteries, want hoewel duidelijk is dat het relatief kort na de Slag gemaakt moet zijn (tussen 1068 en 1070) is niet helemaal duidelijk wie het gemaakt heeft, voor wie en waar. Intrigerend dus…
Het tapijt in kwestie hangt in het 17de eeuwse Groot-Seminarie, middenin Bayeux. Ik parkeer de auto op de parkeerplaats aan de Rue aux Coqs naast het prachtige gebouw. Over de mooie binnentuin lopen we naar de ingang. Bij binnenkomst krijgen we allemaal een audiotour in het Nederlands. Het is even wennen aan de stem met accent – tenminste, ik moest er even aan wennen – maar die neemt je vervolgens wel scene voor scene mee door het verhaal rond de Slag bij Hastings.
Slag bij Hastings
De Slag bij Hastings (die niet in Hastings, maar 10 kilometer daar vandaan in ‘Battle’ plaatsvond) is de slag waarin Willem I van Normandië (Willem de Veroveraar) het ‘verraad’ van Harold na de dood van koning Eduard van Engeland wreekt en zelf koning van Engeland wordt. De kinderloze Eduard heeft namelijk Willem I aangewezen als zijn opvolger, maar Harold – een Engelse graaf die ook vindt dat hij recht op de troon heeft – laat zich na de dood van Eduard snel tot koning kronen. Dat laat Willem natuurlijk niet op zich zitten, Hij maakt een leger en een vloot klaar en vaart naar Engeland waar hij op 14 oktober 1066 het leger van Harold verslaat. Die laatste sterft een nare dood op het slagveld en Willem mag zich vanaf dat moment Willem I de Veroveraar noemen.
Het tapijt van Bayeux met kinderen
Met de audioguide in de hand stappen we de donkere ruimte binnen. Alleen het tapijt dat achter glas aan de muur hangt, is verlicht. Het strekt zich in de verte uit… We bekijken de eerste scenes op het borduurwerk. Die zijn heel handig genummerd waardoor de audiotour goed te volgen is. Al snel zitten we helemaal in het verhaal. Het tapijt ‘leest’ als een strip. En hoewel ik de Latijnse teksten die erbij staan lang niet allemaal kan vertalen, weten we door de audiotour precies waar we naar kijken.
En we kijken onze ogen uit… Want wat is er ontzettend veel te zien op dat tapijt. De mate van detail waarin het verhaal geborduurd is, is echt enorm. Wat een werk moet dat geweest zijn! En dat niet alleen… Het verhaal van Willem I is ook nog eens een heel spannend verhaal. Geboeid luisteren de kinderen terwijl we langs het tapijt schuifelen en de scenes bekijken. We zien schepen die bevoorraad worden voor de overtocht naar Engeland en die vervolgens overvaren. We zien ridders in maliënkolders en paarden die ten strijde trekken. En we zien het slagveld en de slachtoffers, de dood van koning Harold die door een pijl in zijn oog geraakt wordt en de overwinning van Willem I. Het is zo interessant dat het geen enkele moeite kost de kinderen 70 meter lang bij de les te houden.
Tentoonstelling
Als we de audiotour weer ingeleverd hebben, lopen we nog even door de tentoonstellingsruimte op de eerste verdieping. Daar krijgen we meer tekst en uitleg bij wat we gezien hebben. Over het tapijt en alle verhalen die de ronde doen over de makers en de opdrachtgever. En over de omzwervingen die het gemaakt heeft voordat het uiteindelijk op deze plek terecht kwam. Vaak is het niet te zien geweest overigens… Alleen in 1803 toen Napoleon het tapijt in Parijs tentoonstelde. En in 1945, toen de Nazi’s het tentoonstelden in het Louvre. Verder zijn er maquettes, replica’s – zoals van de boten waarmee Willem I naar Engeland voer – en voorwerpen te zien.
Voordat we weg kunnen bekijken we in de hal nogmaals – we keken ook al twee keer bij binnenkomst – het filmpje waarin de Slag bij Hastings nagespeeld wordt. Compleet met de pijl in het oog van koning Harold. Met name zoon I is nogal onder de indruk van dit ene gruwelijke detail dat hij keer op keer wil zien om op het moment suprême een foto te kunnen maken…
Wist je dat Bayeux de eerste grote plaats in Frankrijk is die in de Tweede Wereldoorlog bevrijd wordt? Dit gebeurt op 7 juni 1944, de dag na D-day. De regering van het bevrijde Frankrijk zetelt daardoor enkele dagen in Bayeux; dagen waarin Bayeux formeel even de hoofdstad van Frankrijk is.
De Notre-Dame van Bayeux
We verlaten Bayeux natuurlijk niet voordat we een rondje door het Middeleeuwse stadje gelopen hebben. Het oude centrum van Bayeux is tijdens de Tweede Wereldoorlog op miraculeuze wijze gespaard gebleven waardoor het nog z’n middeleeuwse structuur heeft. Inclusief prachtige herenhuizen en houten huizen aan kasseienstraatjes… En een imposante kathedraal die het statige middelpunt vormt.
De Notre-Dame van Bayeux wordt in 1077 in Romaanse stijl gebouwd in opdracht van bisschop Odon de Conteville, de halfbroer van Willem de Veroveraar. Er wordt gezegd dat de opdracht om het Tapijt van Bayeux te maken, gegeven is door bisschop Eudes de Conteville en dat het bedoeld was voor de inwijding van de kathedraal door Willem de Veroveraar. Als dat al waar is, dan is het fijn dat het tapijt er niet meer hangt als de kathedraal in 1105 en 1160 afbrandt. Alleen de crypte blijft gespaard. In 1166 wordt de kathedraal herbouwd in de hedendaagse Gotische stijl.
De Notre-Dame van Bayeux is niet alleen van buiten indrukwekkend, dus stap vooral ook even naar binnen! We wandelen door de relatief sober gedecoreerde kerk met z’n mooie glas in loodramen. Zoals eigenlijk altijd branden de kinderen ook hier een kaarsje. Voor wie het nodig heeft. Het is in de loop van de jaren een soort traditie geworden…
Meer musea in Bayeux
Na ons bezoek aan de kathedraal rijden we weer terug naar onze stacaravan op Siblu camping Domaine de Litteau. Maar je kunt in Bayeux ook nog een bezoek brengen aan het het Musée d’art et d’histoire Baron Gérard (MAHB) dat je vindt in het bisschoppelijk paleis naast het Groot-Seminarie. Of ga naar het Musée Mémorial de la Bataille de Normandie; het museum over de Slag om Normandië (ook wel bekend onder de codenaam Operatie Overlord). Meer informatie over de drie musea in Bayeux vind je op deze website.
