Ben je nog op zoek naar een relatief onontdekte Europese bestemming voor een vakantie met kinderen? Denk dan eens aan Montenegro. Dit kleine, maar bijzonder leuke vakantieland op de Balkan – qua oppervlakte zo groot als een derde van Nederland – wordt vaak over het hoofd gezien. En dat is geheel onterecht. Want het is er niet alleen prachtig, het is ook nog eens een heel kindvriendelijke bestemming. Zeker, omdat de afstanden in zo’n klein land nooit groot zijn. En je komt er ook nog eens relatief weinig andere Westerse toeristen tegen (wel Russische trouwens). Perfect toch? Ik geef je mijn – meer en minder kindvriendelijke – tips voor een vakantie in Montenegro met kinderen.
Dwalen door de straatjes van Kotor
Aan het zuidelijkste fjord van Europa – de baai van Kotor – ligt het gelijknamige stadje tegen de heuvels aangeplakt. De setting is adembenemend. Niet voor niets zette de Lonely Planet Kotor op de eerste plaats van ‘top cities in the world’ voor 2016. Kotor is klein, maar fijn en autovrij (je kunt je auto parkeren op de daarvoor bestemde parkeerplaatsen aan de overkant van de Scurda River). En dat is fijn met kinderen. Het is heerlijk dwalen door de smalle straatjes en over de leuke pleintjes. Langs mooie gebouwen en kleine winkeltjes. Maar let op, Kotor is verre van vlak, dus laat de buggy maar in de auto.De oude stad wordt omringd door de muren van een middeleeuwse fortificatie die doorloopt tot aan het kasteel van San Giovanni dat boven de stad uittorent. Het is een pittige wandeling via een relatief steile weg (wij doen het niet), maar vanaf het kasteel heb je een fantastisch uitzicht over de baai…
De Baai van Kotor verkennen in een semi-submarine
Wij willen graag een boottochtje over de baai van Kotor maken en lopen langs de kade om de opties te bekijken. Onze aandacht wordt getrokken door een knalrood gevaarte in de vorm van een duikboot. Het blijkt een semi-submarine te zijn. Hij gaat niet echt onder water, maar benedendeks kan je wel onderwater kijken. De kinderen zijn verkocht. Dit moet het vaartuig worden waarmee wij de Baai onveilig gaan maken. En toegegeven, het is een leuk avontuur. Zeker als het keihard gaat regenen. Maar voor de vissen hoef je het niet te doen. Het zicht in de baai blijkt onder water niet echt geweldig…
Naar het strand
Montenegro heeft een kustlijn van zo’n 100 kilometer, maar helaas geen zandstranden. Het strand dat daar het dichtst bij in de buurt komt, is het strand van Petrovac. Als je het strand überhaupt kunt zien onder de mensen die erop liggen. Wij kunnen pas aan het einde van de middag een plekje vinden. En ik begrijp dat dat redelijk normaal is. Dat alle (kiezel)stranden van Montenegro druk zijn in de zomer. Maar daar staat tegenover dat de stranden prima geschikt zijn voor kinderen. Ze lopen geleidelijk af en het water is fijn qua temperatuur. En Petrovac is een leuk plaatsje. Niet zo mooi als Budva dat nog een oud centrum heeft, maar gemoedelijk met een gezellige boulevard.
Opblaasbaar waterpark in zee
Voor het strand van Petrovac – maar je vindt ze op meerdere plekken voor de kust – ligt in de zomer een opblaasbaar waterpark in zee. Voor een paar euro kan je kind daar een uur op spelen. En dat is zeker voor wat oudere kinderen een leuke activiteit. Zoon P (dan 10) zit in no-time bovenop een grote witte ijsberg-lookalike. Dochter F (dan 6) wil ook, maar voor haar blijkt het toch nog erg zwaar om vanuit het water op het klimtoestel te komen (en daar komen we gelukkig net op tijd achter). Houd je kinderen dus goed in de gaten!
Boottochtje naar Fort Mamula en Blue Cave
Misschien niet de meest voor de hand liggende excursie – maar wel een spannend avontuur – is het boottochtje dat we maken naar en het bezoek dat we brengen aan Fort Mamula. Kapitein Boris vaart ons in tien minuten vanuit Zanjic over de lichte deining naar het gefortificeerde eiland in de monding van de Baai van Kotor. We krijgen een uur om dit voormalig gevangeniseiland te bezoeken. Het fort is een wonderbaarlijke plek, totaal aan zijn lot overgelaten zonder enige vorm van beheer. Houten trappetjes rotten weg, balustrades in het gebouw zijn verroest en totaal vervallen. Je kunt over de daken van de verdiept liggende verdedigingswerken lopen, maar er zijn geen hekjes of waarschuwingsborden bij de randen, spleten en gaten. Zo mooi als deze plek is, zo niet kindvriendelijk is het ook. En toch is het een aanrader als je van geschiedenis en aansprekende oude gebouwen houdt (en ondertussen je kinderen in de gaten kunt houden). In 2018 kon het Fort nog bezocht worden, maar er is sprake van dat het verbouwd wordt tot een luxe hotel. Laat je dus even informeren over de (on)mogelijkheden als je wilt gaan.
Wel kindvriendelijk is het vervolg van ons boottochtje. Vanaf Fort Mamula vaart Kapitein Boris ons langs de rotsige kust naar een diepe grot. We varen er aan één kant in en zien vanaf de andere opening de zon het water in schijnen. Het water kleurt prachtig blauw en het lijkt alsof het door neon verlicht wordt. The Blue Cave doet zijn naam eer aan! Hoewel er nogal wat deining is, mogen we toch even zwemmen. Een bijzondere ervaring…
Durmitor National Park en het Zwarte Meer
In het noorden van Montenegro ligt Durmitor National Park (werelderfgoed). Een bergachtig gebied met glooiende graslanden, diepe kloven en grillige grijze rotsformaties. Het park telt bijna 50 toppen van meer dan 2000 meter en in de winter is dit dan ook een skigebied. In de zomer kan je er heerlijk wandelen. Uitvalsbasis voor het ontdekken van Durmitor National Park is het dorp Zabljak dat er middenin ligt. Het is een schattig dorpje waar de economie overduidelijk drijft op berg- en wintersport. In Zlatj Papagaj, een soort piratenbar met houten interieur en een prima terras dat bestaat uit drie lagen (waarvan de bovenste een speeltuintje is), is het goed toeven met kinderen.
Van de 18 bergmeren die je in Durmitor National Park vindt, bezoeken we het Zwarte Meer (Crno Jezero). Echt een aanrader als je Montenegro met kinderen bezoekt. De setting is niet alleen prachtig – het Zwarte Meer wordt omgeven door naaldbossen met daarachter de toppen van het Nationaal Park – kinderen kunnen er ook fijn in het water spelen (hoewel koud). Om het meer ligt een wandelpad van zo’n 3 km.
Tarakloof (zip linen en raften)
Langs de noordelijke grens van Montenegro lopen twee rivieren die diepe kloven in het landschap gemaakt hebben. Prachtige kloven waardoor helblauw water stroomt. Ten westen van Zabljak loopt de Pivakloof en ten oosten de Tarakloof (Tara Gorge). De Tarakloof is de grootste kloof van Europa (wereldwijd hoeft ze alleen de Grand Canyon voor te laten gaan). Vanuit Zabljak rijd je in een uur naar de brug over de kloof. Een niet te missen plek als je Montenegro bezoekt. De brug over de kloof is een indrukwekkend staaltje bouwkunst en het uitzicht is fantastisch. Maar nog veel leuker is het dat je hier kunt zip linen (tokkelen) over de kloof. We staan erbij, kijken ernaar en zijn al snel van mening dat dit eigenlijk te leuk is om te laten schieten. Zoon P en dochter F willen wel en dus lopen we over de brug naar het begin van de tokkelbaan. Voor 10 euro pp (tarief 2015) mag je over de kloof vliegen. Beide kinderen worden gekoppeld aan een volwassene en zo zoeven ze naar de overkant. Ze vinden het een geweldige ervaring en willen eigenlijk nog wel een keer. Dat doen we niet, maar het tokkelen over de Tarakloof is één van de hoogtepunten van de vakantie.
Wat wij niet gedaan hebben, maar wel kan, is (white water) raften op de Tara. Er zijn verschillende organisaties die dat aanbieden. Of kinderen meekunnen hangt af van hun leeftijd en de hoogte van het water. In de zomer is de kans groter dat het lukt, maar het is zeker niet zonder risico…
Ostrog klooster
Zo’n beetje midden in Montenegro staat het Ostrog klooster; het bekendste heiligdom van het land en één van de meest bezochte bedevaartsoorden op de Balkan. Het klooster is een wonderlijk bouwwerk: een helwit gebouw dat gedeeltelijk uitgehakt is in de bijna verticale rotswand Ostroška Greda. Vanaf de parkeerplaats is het nog een klein stukje naar boven klimmen voordat je er bent. Een kaartje kopen is niet nodig, je kunt meteen in de rij richting het klooster. Het is bloedheet als wij er zijn en we zijn dan ook heel blij dat we als gezin voorrang krijgen op de rest van de bezoekers. Eenmaal binnen in een bedompte ruimte vol fresco’s in donkere aardetinten volgen we dezelfde route als iedereen. Langs de kist waarin de resten van de heilige “Sveti Vasilije Ostroški” – oprichter van het klooster – liggen en voor we het weten zijn we zelf onderdeel van de bedevaart geworden. Na deze ruimte komen we via een tweede opening bij trappen die naar de top van het klooster leiden. Hier bevinden zich een aantal fraaie mozaïeken en we hebben een prachtig uitzicht over de omgeving.
Er lopen twee wegen naar het Ostrog klooster; een oude en een nieuwe. Ik raad je aan de nieuwe weg te nemen die vanaf de hoofdweg via het dorp Danilovgrad loopt. Neem de oude weg – die bochtig en smal is – alleen als je tijd over hebt.
Cetinje
Een bezoek aan Cetinje, de voormalig hoofdstad van Montenegro, is niet meteen het leukste uitje dat je kunt bedenken in Montenegro met kinderen. Maar zoals wel vaker neemt een relatief saaie wandeling tussen oude gebouwen een verrassende wending. Al slenterend komen we uit op Dvorski Trg, het Dvorskiplein. Naast wat leuke kroegen, hebben ze op dit plein ook wat elektrische autootjes uitgestald. En natuurlijk willen de kinderen daar een ritje op maken. Stralend rijden ze in tweetallen rondjes over het best wel grote plein, waarbij ze om beurten achter het stuur plaatsnemen. Als ze klaar zij komen ze wat drinken op het terras. En daar wacht hen nog een verrassing. Want naast ons terras staat Bogdan, in zijn winkel annex werkplaats. Bogdan is een vrolijke oude baas die erg veel wegheeft van de Kerstman. Sterker nog, als je je afvraagt waar de Kerstman ’s zomers is… In Montenegro dus! Via een antieke geluidsinstallatie vult hij het plein met rockabilly en oude rock & roll terwijl hij rustig doorwerkt in zijn smederij of danst met de kinderen. We hebben de grootste lol en blijven veel te lang hangen op dit gezellige plein…
Lake Shkodra
In het zuiden van Montenegro – op de grens met Albanië – ligt het Meer van Shkodër (Lake Shkodra); het grootste meer op de Balkan. Twee derde van het oppervlakte behoort tot Montenegro en is een beschermd natuurgebied, waar meer dan 270 vogelsoorten leven. Je kunt het meer verkennen op een boot of in een kajak vanuit Virpazar (waar ook een bezoekerscentrum is). Vergeet je verrekijker niet mee te nemen als je gaat…
Aan het noordelijke uiteinde van Lake Shkodra vind je Rijeka Crnojevica, één van de mooiste dorpjes van Montenegro – en even verderop het Pavlova Strana Viewpoint vanwaar je een prachtig uitzicht hebt…
Nog een laatste tip… Vergeet vooral niet om voor iedereen waterschoenen mee te nemen als je naar Montenegro gaat. Ik spreek uit ervaring…
De meeste foto’s zijn van mijzelf, maar omdat ik niet meer alle foto’s van onze vakantie naar Zuidoost-Europa heb, komen sommige foto’s van Pixabay.
