Wandelen door de ENCI-groeve in Maastricht

Sinds mei 2018 is de wandelroute door de ENCI-groeve weer toegankelijke voor publiek. Omdat ik niet kan garanderen dat de route altijd open is, adviseer ik je altijd even van te voren te checken of je kunt wandelen door de ENCI-groeve. Dat kan via deze link.

Mijn stedentripje Maastricht staat al gepland als ik hoor van de mogelijkheid de ENCI-groeve te bezoeken. De ENCI-groeve is een gat in het Limburgse landschap net buiten Maastricht. Een indrukwekkend gat dat ontstaan is door bijna 100 jaar mergelwinning (mergel of kalksteen wordt gebruikt als grondstof voor cement). Sinds 12 april 2017 is het noordelijk deel van de groeve overgedragen aan Natuurmonumenten en opengesteld voor publiek. En dat, terwijl de mergelwinning voorlopig gewoon doorgaat…

Ik plan het bezoek aan de groeve na mijn wandeling door de stad. Ter voorbereiding download ik de nieuwe folder van Natuurmonumenten. Daarin staan de verschillende wandelroutes door het natuurgebied Sint Pietersberg, dat grenst aan de ENCI-groeve. Ik kies voor de gele route (7,5 km) die – in tegenstelling tot de rode (10,3 km) en de groene route (4,4 km) – dwars door de ENCI-groeve loopt.

Natuurgebied Sint Pietersberg

Op mijn OV-fiets, fiets ik naar de Sint Pietersberg. Nadat ik snel een rondje om Fort Sint Pieter gemaakt heb, start ik mijn wandelroute bij het naastgelegen Chalet Bergrust. Ik loop de gele route tegen de klok in maar andersom kan ook. Het eerste stukje van de route is verhard en voert door kalkrijk grasland. Na een stadswandeling door Maastricht is het heerlijk om even in de natuur te zijn. Ik kijk om me heen en bewonder het glooiende landschap.

Al doende mis ik de eerste afslag van de gele route. Het is dat ik ‘m redelijk in mijn hoofd heb zitten dat ik me na een paar minuten afvraag of ik niet te ver doorloop. Ja dus. Ik sla alsnog rechtsaf en passeer een uitkijkpunt van waar je in de mergelgroeve kijkt. Het is een wonderlijk gezicht; dat grote gat in het landschap waarin een eenzame gele graver staat. Ik loop door, om de groeve heen over een goed begaanbaar pad, totdat ik weer rechtsaf moet. Nu loop ik bergafwaarts door het bos. En behoorlijk steil bergafwaarts op een smal pad ook nog. Het is me meteen duidelijk dat deze route niet voor iedereen geschikt is.

Ik loop door tot ik beneden aan de rand van het bos kom. Het smalle pad volgt de grens tussen bos en weiland tot ik ineens uit het bos kom en op een verharde weg sta. Links moet ik. Ik klim weer omhoog over een zandpad. Eenmaal boven zie ik allerlei pijlen, maar geen gele. Verdorie… Ik daal weer af naar het punt waar ik uit het bos kwam en probeer het nog eens. Nu zie ik wel het pijtje dat zegt dat ik rechtsaf het weiland in moet.

Ik loop langs schapen met op de achtergrond een fantastisch gebouw dat lijkt op een klooster. Bij een grote groene vlakte sla ik linksaf. Weer boven in het bos sla ik linksaf. De route haarspeldt naar beneden. Dat staat niet in mijn foldertje… Ik heb ook al een tijdje niemand meer gezien trouwens. Zou het wel goedkomen met mijn route? Maar als ik beneden aankom, zie ik het watertje dat wel op mijn kaartje staat en blijkt dat ik bijna bij de ingang naar de groeve ben.

Wandelen door de ENCI-groeve

Bij de ingang tot de ENCI-groeve is een uitspanning – Chalet d’n Observant – met een terras dat uitkijkt op het haast buitenaardse landschap met z’n plateaus op verschillende niveaus en de ondergelopen delen waar meertjes ontstaan zijn met blauw- tot mintgroen water. Een groot geel waarschuwingsbord vertelt dat er af en toe met springstof gewerkt wordt en legt uit wat je moet doen als het waarschuwingssignaal klinkt…

Via twee trappen van steigermateriaal loop ik de groeve in. Op de achtergrond klinkt het sonore gedreun van de fabriek en het geratel van stenen die van de lopende band afvallen. Bovenop de steigertrap heb ik een mooi uitzicht, met het grote gat en de mintgroene meren aan de ene kant en de enorme fabriek aan de andere. Daar tussenin loopt het pad. In de verte zie ik de trap die leidt naar het uitzichtplatform en in de bergwand de openingen in de mergelgangen die zichtbaar zijn geworden door de winning.

Ik loopt tussen de hekken door richting de trap. Het lopen gaat niet makkelijk vanwege de ongelijke ondergrond van stenen. Ik kom bij het zwemmeertje waar de nieuwe balustrade – die het hekwerk vervangt – naar links afbuigt. Recht voor me begint een andere balustrade die richting de trap gaat. Ik twijfel, want er is geen gele pijl te zien. Ik kijk eerst links, maar dat blijkt dood te lopen. Dus ga ik rechtdoor en dan met een bocht linksaf richting de enorme trap.

Naar het uitkijkplatform

De trap – 40 meter hoog, 215 treden – leidt naar het uitkijkplatform dat als een duikplank de lucht in steekt. Vanaf het platform – dat al in 2015 gebouwd en in gebruik genomen werd – heb je een fantastisch uitzicht over de groeve. Als de mergelwinning in 2018 gestopt is, zal bijna het hele gebied getransformeerd worden tot natuur- en recreatiegebied. En als ik door mijn oogharen kijk en de fabriek en alle bijgebouwen wegdenk, kan ik me daar van alles bij voorstellen…

Ter hoogte van het uitkijkplatform vind ik ook de gele pijltjes weer terug. Ik ben nu echt op de terugweg. Eerst over een verharde weg, maar niet veel later rechtsaf door weiland en bos. Als ik weer bij Chalet Bergrust sta, is er twee uur voorbij. Nee, ik heb de 7,5 kilometer niet in recordtijd afgelegd, maar ik heb wel genoten! Van de natuur en de avontuurlijke route, maar vooral van het stuk door ENCI-groeve. Wat een bijzondere ervaring!

De ENCI-groeve met kinderen

De gele wandelroute is geen aanrader om met kleine kinderen te lopen. De hoogteverschillen en de ongelijke ondergrond maken het zwaar en een groot deel van de route is niet geschikt voor kinderwagens. Ook voor mensen die slecht ter been zijn of niet houden van steile paadjes is de gele route geen goed idee trouwens. Maar het is absoluut de moeite waard om met kinderen te wandelen door de ENCI-groeve. Met name met (iets grotere) kinderen. En ga dan vooral het komend jaar, als de fabriek nog in bedrijf is. Dat maakt het extra indrukwekkend en spannend…

Gelukkig hoef je de gele route niet te lopen om bij de ENCI-groeve te komen. Er is een veel makkelijkere manier… Parkeer je auto bij Chalet d’n Observant (Lage Kanaaldijk 115) en wandel van daaruit de groeve in. Daarbij moet je dus wel over een aantal stellages van steigermateriaal. Loop vanaf het Chalet helemaal door de groeve heen en beklim aan het einde de trappen naar het uitkijkplatform voor het uitzicht. Kan je daarna omdraaien en teruglopen.

Tips voor een bezoek aan de ENCI-groeve

• Of je nou een wandelroute gaat lopen of alleen de groeve bezoekt, trek in ieder geval goede schoenen en zeker niet je beste kleren aan. De groeve is stoffig en je loopt over ongelijke stenen. Die stenen lijken me overigens ook niet de ideale ondergrond voor een kinderwagen. Het kan vast, maar ik zou toch een drager adviseren.
• Onderweg kom je een meertje tegen dat ooit bedoeld was om in te zwemmen. Helaas is het natuurbad al geruime tijd gesloten (2018).
• Als je door de ENCI-groeve wilt lopen als onderdeel van een wandeling dan moet je die trap naar het uitkijkplatform op of af. Er is (nog) geen alternatief…
• Check de site van de Stichting Ontwikkelingsmaatschappij ENCI-gebied om te kijken of de groeve open is. Via deze link kom je bij de praktische info voor bezoekers.