Expeditie Poolcirkel (Zweden)

Vanaf het moment dat ik weet dat ik naar Zweeds Lapland ga, is er één plaats die me in het bijzonder intrigeert en dat is Jokkmokk. Dat komt absoluut door de naam… Jokkmokk, het klinkt bijzonder en dat is de schrijfwijze ook. En daar komt bij dat Jokkmokk op een plek ligt die tot mijn verbeelding spreekt; net ten noorden van de Poolcirkel. Ik besluit dat ik erheen wil en gelukkig denkt reisgenoot Annemarie er ook zo over. En dus vertrekken we op zaterdagochtend na het ontbijt op een roadtrip naar de Poolcirkel die wij ‘expeditie Poolcirkel’ gedoopt hebben.

Onze roadtrip naar de Poolcirkel start om half 9, het moment waarop we in de auto stappen en vanuit ons hotel in Skellefteå (A) richting Arvidsjaur rijden. De verwachting is dat we er – als we stug doorrijden – zo’n 3,5 uur over zullen doen om de poolcirkel te bereiken. Om te beginnen doen we er anderhalf uur over om in Arvidsjaur te komen.

Arvidsjaur (B)

Arvidsjaur is een aardig stadje in de binnenlanden van Noord-Zweden. Het eerste dat we zien als we binnen rijden is een groot meer met een restaurant. Dat lijkt ons een mooi plekje voor een kop koffie. Bij het meer zien we ook tenten en veel mensen in verschillende soorten traditionele Sami-kleding. Een aardige mevrouw legt ons uit dat er dit weekend een religieuze bijeenkomst van Sami uit heel Lapland (Noorwegen, Zweden, Finland en Rusland) is. Ze vertelt ons ook dat je aan de kledendracht kunt zien waar iemand vandaan komt. Zo jammer dat we geen tijd hebben om ons er wat meer in te verdiepen…

Het is kwart voor 11 en het restaurant aan het water gaat om 11 uur open. We hebben geen zin om daarop te wachten, dus stappen we weer in de auto op zoek naar een andere plekje om wat te drinken. Dat vinden we 100 meter verderop op een rotonde. Van buiten ziet Hans på Hörnet er nogal onooglijk uit (ik denk even dat het een cafetaria is), maar binnen is het best groot, gezellig, vol locals en met lekker taartjes. We nemen wat te drinken en ik bestel een chocoladetaartje zonder suiker. En dat is bitter (want 100% pure chocola) maar heerlijk. Ik bestudeer de website van Arvidsjaur en zie dat ze hier ook een kerkdorp hebben en een ijskoude bron. Het kerkdorp is een paar 100 meter verderop op onze route en de bron ligt voorbij het volgende dorp, ook op de route. We besluiten ze allebei mee te pikken.

Lappstaden (C)

Het kerkdorp van de Sami in Arvidsjaur is een verrassing; het is zo anders dan Bonnstan, het kerkdorp in Skellefteå (waar ons hotel is). In Lappstaden vind je vierkante houten huisjes die me doen denken aan de huisjes in Bonnstan, maar ook rijen piramidevormige houten hutjes die ik daar niet gezien heb. Bij één van de piramidevormige hutjes staat de deur open. Ik raak aan de praat met een blonde dame die buiten staat. Ik begrijp dat deze piramidevormige hutjes de woonhuizen zijn en de vierkante huisjes – op palen – de bijbehorende opslagruimten. Deze huizen zijn speciaal gebouwd om onderdak te bieden aan de rondtrekkende Sami-families als ze hier samenkomen. Dit gebeurt slechts een paar keer per jaar. We lopen een rondje en stappen dan weer in de auto richting Jokkmokk.

Grodkällan / Tsuobbuojája / Frog spring (D)

Na ongeveer 30 kilometer komen we op de plek waar de bron ligt. We volgende de aanwijzingen op de website en slaan rechtsaf. Na vier kilometer nemen we de zijweg linksaf. Na drie kilometer vinden we het begin van de wandelroute over een pad van planken. We horen het zachte getingel van een koeienbel. Het pad slingert door het bos en we zien in de verte tussen de bomen beesten lopen. Rendieren. Meerdere. Het bos gaat over in een vlakte en daar staat de hele kudde. Links van het pad. Meer dan honderd dieren. De leider – het dier met de bel – is gealarmeerd door onze aanwezigheid. Hij neemt de kudde mee over het pad naar de andere kant. En wij kijken toe hoe alle dieren voor ons langs het planken pad kruisen.

Als ook de achterblijvers veilig overgestoken zijn, lopen we verder. Het is hier heel mooi. Moerassig, met prachtige bodembedekking, kleine, fijne witte en roze bloemetjes. Hier en daar staat een boom en er is een meer. Als we het moeras overgestoken zijn, komen we bij een plukje bomen. En daar, in dat bosje, ligt de bron. Het meertje is niet groot, maar het water is super helder, heel koud en onvoorstelbaar lichtblauw. Als je goed kijkt zie je op verschillende plekken het water uit de bodem omhoog borrelen. Naast het meertje is een afdakje met een vuurplaats en bankjes er omheen. En er staat een wc-huisje. We lopen een rondje om het meertje en verbazen ons over de blauwe kleur van het water. Dan lopen we langzaamaan weer terug, waarbij we onderweg weer diezelfde kudde rendieren tegenkomen.

Poolcirkel (E)

Terug op de hoofdweg rijden we door naar de poolcirkel. De lucht wordt steeds donkerder en het gaat harder regenen. In de hoop dat het snel weer droog wordt, parkeren we de auto en klimmen omhoog naar het bezoekerscentrum dat bij de Poolcirkel hoort. We kijken naar de souvenirs, laten een echte poolcirkelstempel in ons paspoort zetten en gaan snel naar de wc. Jammer genoeg regent het daarna nog harder dan toen we kwamen. Als het na tien minuten nog niet minder is, rennen we toch maar naar beneden voor een paar verregende foto’s bij het bord. En we hopen dat we straks op de terugweg een tweede poging kunnen doen met beter weer…

Ájtte, Svenskt fjäll- och samemuseum (Jokkmokk) (F/G)

Vanaf de poolcirkel is het nog zo’n tien kilometer naar Jokkmokk. Omdat het nog steeds regent, rijden we meteen door naar het Ájtte museum. Dit is hét museum over de Sami; over hun historie, hun cultuur, hun levenswijze en de bergen. In een ontzettend leuke, informatieve en (kleur)rijke tentoonstelling leer je alles over de oorspronkelijke bewoners van dit gebied. De tentoonstelling zelf in opgezet als een rendierkraal; vanuit een centrale ronde ruimte kan je de verschillende zalen bereiken.

Aan het begin kan je een mapje lenen met alle teksten van de tentoonstelling per zaal vertaald in het Nederlands. Het is even puzzelen om te zien welke Nederlandse tekst waarbij hoort, maar het is echt heel fijn dat het er is. Anders had ik toch heel wat gemist. We zijn anderhalf uur in het museum, tot half 5. Het regent nog steeds, maar niet meer zo hard. We willen rond 7 uur eten bij de Storforsen stroomversnelling dus we hebben nog even tijd.

Naturetrail Jokkmokk (H)

We rijden naar de VVV die tot 5 uur open is, om te kijken of we nog een wandeling kunnen doen. Ik zie een folder van een klein natuurgebied ten oosten van Jokkmokk, maar de dames achter de balie zijn er blijkbaar nog nooit geweest en kunnen dus niet vertellen of je er een leuk rondje kunt lopen. Eén van de dames stelt een andere wandeling voor; vanuit Jokkmokk naar een meer. Ruim 4 kilometer heen en terug. Prima alternatief, zeker gezien het weer.

We parkeren de auto op een soort bedrijventerrein en gaan op stap. We nemen het plankenpad op de rechteroever van het riviertje, dat gaandeweg de route steeds breder wordt. De ene keer lopen we op de rechteroever, dan weer steken we de rivier over en lopen we op de linkeroever. Het miezert nog steeds… Na ruim een half uur komen we bij het meer. We volgen de rechteroever tegen de klok in en komen uiteindelijk op een punt tussen twee meren in. Hier stopt de route. Het is er mooi en stil. Maar veel tijd hebben we niet, want we moeten terug anders zijn we veel te laat bij Storforsen…

Storforsen (I)

Iets later dan gepland stappen we in de auto op weg naar Storforsen. We stoppen nog even bij de poolcirkel, maar de foto’s worden er niet echt beter op omdat het nog steeds regent. Om 8 uur komen we aan in het Storforsen Natuurreservaat. We parkeren de auto en wandelen richting het restaurant. Dat is helaas dicht en ik heb eerlijk gezegd ook niet het idee dat het open geweest is vandaag. We moeten dus nog even hongerlijden, want nu we hier toch zijn nemen we de tijd om de stroomversnelling te bekijken. We lopen over donkere rotspartijen waartussen bomen groeien of water stroomt. Op sommige plekken zijn planken voetpaden en bruggetjes aangelegd om te zorgen dat je veilig aan de overkant komt.

We lopen richting het geluid van de stroomversnelling, dat al van verre te horen is. We komen uit op het wandelpad dat langs de stroomversnelling loopt en lopen naar het uitkijkplatform. Het water komt hier met een enorme snelheid naar beneden zetten (82 meter hoogteverlies over 5 kilomer) en dat is te zien. Het is één grote witte kolkende massa en het gebulder is oorverdovend. We zijn onder de indruk. Via het wandelpad lopen we een stukje met het water mee naar beneden. Dan slaan we linksaf en zoeken onze weg terug omhoog over bruggetjes en rotsen. Als we boven zijn, breekt de zon door. En dat zonnetje, dat maakt deze plek nog mooier dan ‘ie al is… . Lees ook het blog van Annemarie – Indrukwekkende stroomversnelling in Zweeds Lapland – over ons bezoek aan Storforsen!

Het is kwart voor 10 als we weer in de auto stappen. Het is dan nog zo’n twee uur rijden terug naar Skellefteå. Onderweg proberen we nog iets te eten te vinden, maar dat mislukt jammerlijk want er is niets open. Zelfs in Piteå zien we zo snel niets. We hopen dat ze in ons hotel nog aan roomservice doen midden in de nacht, maar dat blijkt uiteindelijk niet nodig. Als we rond kwart voor 12 Skellefteå (J) binnenrijden zien we tot onze grote vreugde dat de Max – locale McD – nog open is. Een kleffe hamburger met slappe frietjes heeft nog nooit zo lekker gesmaakt!

We waren in Zweden op uitnodiging van GoTo Nordics, maar we maakten onze roadtrip naar de Poolcirkel op eigen initiatief.