Bezoek de bijzondere rotsformaties rond Szczeliniec Wielki in Nationaal Park Góry Stołowe (Polen)

Denk je bij een tafelberg aan Kaapstad? Dat kan. Maar wist je dat ook in Europa meerdere ‘tafelbergen’ te vinden zijn? Bijvoorbeeld op IJsland, maar ook in het zuidwesten van Polen. Daar – op de grens met Tsjechië – vind je Nationaal Park Góry Stołowe, ofwel Nationaal Park Tafelbergen. Dit nationale park staat bekend om zijn bijzondere rotsformaties en om zijn uitkijkpunten. Wij bezocht de rotsformaties rond uitzichtpunt Szczeliniec Wielki in Nationaal Park Góry Stołowe.

Nationaal Park Góry Stołowe

Nationaal park Góry Stołowe maakt deel uit van de Sudeten; een bergketen die ruwweg tussen Dresden (Duitsland) en Ostrava (Tsjechië) ligt. Ook het IJzergebergte en het Reuzengebergte – waar je de hoogte piek (1600m) van de Sudeten vindt – maakt deel uit van dit gebergte. Nationaal Park Góry Stołowe – dat in de Poolse Klodzko Vallei ligt – is één van de lagergelegen delen van de Sudeten. De twee hoogste punten liggen hier op 919m (Szczeliniec Wielki) en 915m (Skalniak). 

Net als andere tafelbergen zijn ook de tafelbergen in Nationaal Park Góry Stołowe ontstaan door erosie. Een deel van de zachtere steenlagen is in de afgelopen honderduizenden jaren onder invloed van water en wind verdwenen rond de hardere rotsen. En dat proces heeft niet alleen geleid tot tafelbergen, maar ook tot wonderlijke rotsformaties. Op sommige plekken zie je enorme rotsblokken die lijken te balanceren. Op andere plekken zijn in de rotsen doorgangen en gleuven uitgesleten.

Startpunt van je bezoek aan Szczeliniec Wielki

Je kunt je bezoek aan Szczeliniec Wielki op twee plekken starten. De meest voor de hand liggende plek is Karłów, waar je meerdere parkeerplaatsen en een Dinosauruspark vindt. Wij kozen ervoor onze wandeling aan de andere kant van de tafelberg te beginnen. We parkeerden de auto op een kleine parkeerplaats aan de weg naar Pasterka. De gedachte hierachter was dat deze route korter en rustiger zou zijn. En dat is ‘ie – ook steiler vermoed ik – maar dat duurt maar een minuut of 10. Daarna komen beide paden samen en maakt het dus allemaal niet zoveel meer uit. 

Op de parkeerplaats wijst een bord de weg naar boven: Szczeliniec Wielki (Schronisko) 0h30. Da’s lekker vlot, denken wij nog. Niet wetende dat Schronisko de plek is waar je wat kunt drinken (of kunt overnachten) with a view. Maar het is ook de plek waar je moet betalen om verder te mogen naar Szczeliniec Wielki. En dan ben je er nog niet…

Het eerste stuk vanaf de parkeerplaats is rotsig, maar vanaf het punt waar de route vanuit Karłów erbij komt, bestaat het pad – dat tussen grote rotspartijen doorslingert – grotendeels uit planken. Als we de langzame lopers ingehaald hebben en het pad weer voor onszelf hebben, kunnen we volop genieten van het landschap om ons heen dat na elk bocht weer iets nieuws voor ons in petto heeft. Na een klein half uur komen we aan bij Szczeliniec Wielki Schronisko, op de top van de tafelberg.

Szczeliniec Wielki (Schronisko)

Eerst zijn we een beetje in de war… Het lijkt alsof we er zijn, maar het ziet er niet uit zoals we verwachtten. Het uitzicht vanaf de rand van de tafelberg is prachtig, maar op de foto’s zag het er anders uit. Dan zien we dat het pad na de uitkijkplatforms verder gaat. En daar is ook de kassa waar we 12 zloty per persoon betalen om verder te mogen (die je in 2021 ook gewoon kunt pinnen). Vrij snel na de kassa komen we op een open stuk op het plateau met een aantal bijzondere rotsformaties. Twee daarvan kan je beklimmen via een open trap. Niet echt geschikt voor mensen met hoogtevrees zie ik, als ik een meisje passeer dat met stijf dichtgeknepen ogen en luid gillend haar weg naar beneden probeert te vinden. Maar absoluut de moeite waard.

Hell’s kitchen

We zijn niet alleen op het plateau, maar echt druk is het ook niet. Dat verandert echter snel als we verder lopen. Vanaf het punt waar je moet betalen, is er maar één route. En daar waar er veel ruimte is – zoals op het plateau – verspreiden de mensen zich. Maar waar het pad smal wordt, geldt het tempo van de langzaamste. Want passeren kan je er niet. En dus sluiten we aan bij de rij mensen die afdaalt richting Hell’s Kitchen. De wandeling blijft prachtig, en de rotsformaties – met namen als ‘de aap’ – indrukwekkend. Soms is de doorgang zo smal dat ik m’n rugzak af moet doen. We dalen en klimmen dan weer. Onderweg verbazen we ons over de planten en boompjes die hun houvast vinden in verticale rotswanden. En over de bijzonder rotsformaties die we onderweg tegenkomen. Maar die andere mensen…. Dat had van ons niet gehoeven.

Szczeliniec Wielki

Na een half uur file-wandelen, komen we bij Szczeliniec Wielki dat uit meerdere uitkijkpunten bestaat. Hier verspreidt iedereen zich weer en kunnen we onze eigen gang gaan. Vanaf Szczeliniec Wielki kijk je uit over Karłów en omgeving. Maar het mooiste is misschien nog wel om van het ene uitkijkpunt naar het andere te kijken en je re realiseren dat ze zelf ook op zo’n steil of zelfs overhangend stuk rots staat.

Natuurlijk komen we ook weer in de file terecht al als we de tafelberg af willen (ook daar is maar één pad voor) tot het punt waar de route naar Karłów links gaat, en wij rechts. In een klein kwartier lopen we terug naar onze auto. Uiteindelijk is de hele wandeling zo’n 3 km. En over die 3 km hebben we al met al iets langer gedaan dat we verwacht hadden; ruim 2 uur. Dus… als je Szczeliniec Wielki in Nationaal Park Góry Stołowe wat meer voor jezelf wilt hebben, raad ik je aan niet midden op de dag te gaan, maar vroeg in de ochtend…

Błędne Skały

Er zijn nog veel meer uitzichtpunten en watervallen in Nationaal Park Góry Stołowe die wij niet gezien hebben. Maar voor Błędne Skały – tegen de Tsjechische grens – had ik eigenlijk wel een uitzondering willen maken. Hier vind je een rotslabyrint waar je al klimmend en klauterend door heen loopt. Ik vermoed dat de wandeling door Błędne Skały een beetje lijkt op de wandeling naar Szczeliniec Wielki (plankenpaden, éénrichtingverkeer, smalle doorgangen en filelopen als je midden op de dag gaat), maar dan meer tússen bijzondere rotsen door dan erlangs…